Colleges Van Topwetenschappers

Gaslighting - het woord duikt steeds vaker op in de media en online. Geen zorgen als je niet precies weet wat het is, of zelfs nog nooit van dit fenomeen gehoord hebt, daar hebben wij een oplossing voor. Filosoof Natascha Rietdijk (Tilburg University) legt je precies uit hoe het zit. En wil je na het luisteren van deze aflevering ook nog horen hoe wereldleiders gaslighting gebruiken om de waarheid te verhullen? Luister dan zondag deel 2 van deze podcast.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Er zwemmen steeds meer vrouwelijke zeeschildpadden in onze oceaan. Op het eerste gezicht lijkt dat misschien niet erg, maar zonder die mannetjes worden ze met uitsterven bedreigd. Hoe kan het nou dat er steeds meer vrouwtjes rondzwemmen en wat hebben wij als mens hiermee te maken? Dat vroeg influencer Wildebras aan de Universiteit van Nederland. Bioloog Mátyás Bittenbinder van VU Amsterdam neemt ons mee in Diergaarde Blijdorp om te praten over het seksleven van de zeeschildpad en wat wij kunnen doen om dit dier te redden. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Muziek kan een positieve invloed hebben op jouw hart. Maar hoe dat precies werkt, daar is nog niet veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Op Lowlands onderzocht Tinka van Trier (Amsterdam UMC) bij festivalgangers welke soorten muziek je hart doen ontspannen. Onderzoeksteam: Madelief Marsman, Puck Peltenburg, Nicole van Steijn, Shari Pepplinkhuizen, Kay Lamerigts, Lucas de Haas, Tarik Kücük, Sanne ten Berg, Astrid van Nieuwkerk, Jolien de Veld, Michiel Winter.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wil je na het luisteren van podcast aflevering 546 bij jezelf onderzoeken welke muziek het beste bij jouw hart past? Dan kun je deze zelftest doen. Tinka van Trier (Amsterdam UMC) legt in één minuut en een paar simpele stappen uit hoe je dit moet doen, met een smartwatch. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Waarom steken muggen de ene persoon wel, maar de ander niet? Om daar antwoord op te geven, hebben onderzoekers van het Radboudumc tijdens Lowlands honderden festivalgangers laten besnuffelen door muggen. Zo willen ze er achter komen of douchen, alcohol en/of drugs je aantrekkelijker maken voor een mug of juist niet. Leuk feitje: muggen ruiken met hun poten, pas als je lekker ruikt, prikken ze je. Biofysicus Felix Hol heeft nog meer (smerige) dingen te vertellen over muggen. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een bos dat wordt omgezaagd, een overkomende straaljager, of een lief knorretje - allemaal manieren om het geluid snurken te omschrijven. Waarom snurken sommige mensen hard, zacht, of helemaal niet? En moet jij je zorgen maken als jij of je partner snurkt? Tandarts Ghizlane Aarab van Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) Amsterdam, weet daar alles van. Want een tandarts, kijkt lang niet alleen naar je tanden.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is 300 jaar geleden dat één van de belangrijkste Nederlandse wetenschappers overleed: Antoni van Leeuwenhoek. De Delftse ontdekkingsreiziger naar het allerkleinste. Hij zag voor het eerst bacteriën met zijn zelfgebouwde microscoop. En hij ontdekte bijvoorbeeld het ‘gedrag’ van sperma, door uren naar zijn eigen zaadcellen te kijken. Om zijn passie voor wetenschap te vieren, maakten we bij de Universiteit van Nederland een speciale 6-delige podcast-serie samen met de TU Delft: ‘Een wereld vol geheimen’, wetenschappers in de voetsporen van Antoni van Leeuwenhoek.In deze podcast maak je kennis met hem en met de Antoni’s van nu. Delftse wetenschappers die onderzoek doen buiten de gebaande paden, net als Antoni. Gedreven door nieuwsgierigheid en verwondering.De eerste aflevering hoor je hier en de andere 5 luister je via deze link. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Wat nou als je partner graag kinderen wil, maar jij niet? Of omgekeerd? Onderzoeker Billie de Haas (Rijksuniversiteit Groningen) vertelt in deze podcast hoe mensen dat oplossen. Wat blijkt: nee is niet altijd nee, en ja is niet altijd ja.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Het lijkt wel een First Dates aflevering voor dieren: het vinden van de perfecte match tussen olifanten. Hoewel olifanten natuurlijk niet echt op date gaan, zijn wetenschappers er toch maar druk mee. Geneticus Mirte Bosse (Vrije Universiteit Amsterdam, Wageningen University) is zo'n matchmaker. Op basis van dna zoekt ze naar de ideale combinatie tussen olifanten om die vervolgens bij elkaar te brengen met de hoop op sterke nakomelingen. Maar Mirte's werk gaat verder dan alleen het liefdesleven van deze dieren. Het doel is groter: het redden van bedreigde soortgenoten in het wild, want die worden met uitsterven bedreigd. Check de aflevering en hoor hoe een sterke groep dieren in de dierentuin een cruciale rol kunnen gaan spelen in het behoud van dieren in het wild. See omnystudio.com/listener for privacy information.

In onze zoektocht naar een partner hebben we allerlei persoonlijke wensen; 'economisch zelfstandig' of 'houdt van mooie schoenen'. Socioloog dr. Ellen Verbakel van de Radboud Universiteit ziet in haar onderzoek dat die wensen meer zeggen over onszelf dan over die grote liefde die we zoeken. We willen simpelweg een partner die op onszelf lijkt. De meeste relaties zijn volgens Ellen dus ook helemaal niet gebaseerd op irrationele zaken zoals 'liefde op het eerste gezicht', maar op bewuste afwegingen.En stel dat je na het luisteren van deze podcast nog meer wil weten over de liefde, dan hebben we een leuke traktatie voor je. De Universiteit van Nederland bestaat 10 jaar en dat vieren we! Speciaal voor jullie verzamelden we alles dat we ooit maakten over de liefde, klik hier voor alle afleveringen. Geniet ervan! See omnystudio.com/listener for privacy information.

Is ruimte, rust en regelmaat nou goed voor een mens of wordt de gemiddelde Nederlander toch blijer van veel prikkels en terrasjes om de hoek? In deze aflevering neemt geluksprofessor Martijn Burger (Open Universiteit | Erasmus Universiteit) ons mee op gelukssafari door Nederland. Op jacht naar de plek waar de Nederlander het gelukkigst is. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Je zet je favoriete nummer op en boem: er trekt een rilling door je lijf. Waarom kan muziek je soms zo raken? Op die vraag proberen hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder (Vrije Universiteit Amsterdam) en artiest Typhoon een antwoord te vinden. Daarnaast bestuderen ze in dit college hoe muziek mensen bij elkaar brengt. (Opgenomen op 6 september 2021 in poptempel Paradiso tijdens 'The Science of Music' van de Universiteit van Nederland.)En stel dat je na het luisteren van deze podcast nog meer wil weten over je eigen brein, dan hebben we een kleine traktatie voor je. De Universiteit van Nederland bestaat 10 jaar en dat vieren we! Speciaal voor jullie verzamelden we alles dat we ooit maakten over hersenen. Geniet ervan! Klik hierSee omnystudio.com/listener for privacy information.

Het is misschien wel het saaiste plantje van de oceaan: zeegras. Toch is dat onterecht, volgens marinebioloog Fee Smulders van de Wageningen universiteit. Het zeegras verdwijnt in raptempo. Daardoor komen vele dieren zoals vissen en zeeschildpadden in gevaar en ben jij bij een heftige storm ook niet zo veilig. Tijd om dit kleine saaie plantje de aandacht te geven die het verdient. See omnystudio.com/listener for privacy information.

Hoe klinkt jouw wekker? Waarschijnlijk niet je favoriete geluid. Bijna niemand wordt blij wakker van de wekker en dat is niet gek volgens Bert van der Horst van Erasmus MC. Want de wekker is een grote boosdoener van onze maatschappij. Waarom? Dat hoor je in deze aflevering. En stel dat je na het luisteren van deze podcast nog meer wil weten over slaap, dan hebben we een kleine traktatie voor je. De Universiteit van Nederland bestaat 10 jaar en dat vieren we! Speciaal voor jullie, slaap liefhebbers, verzamelden we alles dat we ooit maakten over slaap. Geniet ervan! Hoe kun je 3 km wandelen terwijl je slaapt?Waarom dromen we?Hoe kom je van je nachtmerries af? Hoe kan geluid onze slaap redden? De zin en onzin van slaap-apps Slaap je slechter bij volle maan?Kijk voor de volledige verzameling op www.universiteitvannederland.nlSee omnystudio.com/listener for privacy information.

De komende jaren moeten er honderdduizenden woningen gebouwd worden. Maar hoe? Bouwkundige Rob Wolfs van de Technische Universiteit Eindhoven werkt aan een wel heel bijzondere technologie die een handje kan helpen: een 3D-printer waar beton uit komt. Gaat die de problemen in de bouw oplossen?See omnystudio.com/listener for privacy information.

Paardebloemen, brandnetels, grassprietjes - weghalen toch, uit je tuin? Nee! Dat onkruid is hartstikke goed voor ons en voor onze omgeving. Bioloog Nienke Beets (Universiteit Leiden) legt je in deze podcast uit waarom we onkruid niet moeten weghalen, maar moeten omarmen.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Heb jij de Oscarwinnende film Parasite gekeken op je Samsung-tv of luister je weleens naar de K-popband BTS tijdens een ritje in jouw Hyundai? Zonder dat je het doorhebt, komen veel dingen in je dagelijks leven uit Zuid-Korea. Korea-expert Flora Smit van de Universiteit Leiden legt in deze aflevering uit hoe Korea met popmuziek haar economische wereldmacht wil vergroten.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Seks met mannen, vrouwen, jonge jongens en eunuchen (wie dat zijn, hoor je in de podcast). De Romeinen leken het allemaal prima te vinden. Maar vergis je niet, de 'regels' rondom seks waren misschien anders dan in onze tijd. Het was zeker niet vrijblijvend, vertelt Olivier Hekster, historicus van de Radboud Universiteit. See omnystudio.com/listener for privacy information.

“Doen we zo nog één biertje op het terras?” Je had je nog zo voorgenomen om een dagje geen alcohol te drinken, maar ach, het is wel zo gezellig. Daarbij, dat ene drankje kan vast niet zoveel kwaad. Toch hebben we in Nederland ruim een miljoen probleemdrinkers en is alcohol de grootste oorzaak van verslaving. Hersenwetenschapper Janna Cousijn van de Erasmus Universiteit Rotterdam doet al jaren onderzoek naar het verslaafde brein en vertelt dat het probleem van alcoholverslaving zich waarschijnlijk al ontpopt ver voordat jij je eerste biertje opentrekt.See omnystudio.com/listener for privacy information.

Een herinnering van wat je 10 jaar geleden deed, of een schattige foto van je neefje of nichtje. Sociale media houden ons volledige leven voor ons bij. Alleen blijft het niet bij ons verleden, ze kunnen ook steeds beter de toekomst voorspellen. Weten grote techbedrijven wat jouw volgende baan is? En zelfs of je over twintig jaar een ziekte krijgt? Je hoort het van privacy-expert Bart van der Sloot van Tilburg University.See omnystudio.com/listener for privacy information.