Vrije Geluiden Op 4

Gisteren, 14 mei, verscheen het album 'Man in het Wild' van muzikant, producer en schrijver Jaco Benckhuijsen. Een verzameling filmische tracks, geïnspireerd op ervaringen tijdens zijn zeekajaktochten langs onbewoonde kustgebieden - bij Alaska, Kaap Hoorn en Papoea- Nieuw-Guinea. Over die eenzame tochten verscheen in 2019 het boek ‘Man in het Wild’ en nu is er dus ook een album met muziek die losjes is gebaseerd op die ervaringen in de wildernis. Jaco vertelt over het kajakken door de overweldigende natuur, over hoe het gevoel vertaald kon worden in muziek, en over het inzicht dat we als nietig mens deel uitmaken van het omvattend weefsel dat 'leven' heet. 23:03:54 CD Slavonic Reflections (Pentatone PTC 5186756) Frederic Chopin: Mazurka opus 17 nr. 2 in e-klein Nelly Akopian-Tamarina [piano] 2’47” 23.09 LP Man in het wild (eigen uitgave z.nr.) Jaco Benckhuijsen: Proloog - Horizon weer zien Jaco Benckhuijsen [piano, zang, elektronica]; Joost Lijbaart [slagwerk] 3’30” LP Man in het wild (eigen uitgave z.nr.)

Judith en Tineke Steenbrink (artistiek leiders van Holland Baroque) groeiden op in de buurt van Boxmeer, waar rond 1700 in het Karmelietenklooster componist en organist Benedictus à Sancto Josepho actief was - hij was beroemd in heel Europa. Twee eeuwen eerder werden, hemelsbreed 50 kilometer westelijker, in Den Bosch, schitterende koorboeken gebruikt door de Illustre Lieve Vrouwe Broederschap. Prachtige muziek van eeuwen her, nu op nieuwe CD's tot klinken gebracht - door Holland Baroque respectievelijk door de Cappella Pratensis olv Stratton Bull. Maar eerst vertellen Judith en Tineke over Dido's Lament... waarom is dat zo'n kippenvelbezorgende, ontroerende megahit? 23:03:55 eigen opname Holland Baroque Henry Purcell: Dido and Aeneas (fragmenten) Holland Baroque olv Tineke en Judith Steenbrink Dido - Barbara Kozielj Belinda - Elisabeth Hetherington, Aeneas - Thomas Oliemans Second Woman - Elsbeth Gerritsen Tenor - William Knight 15’05” 23.24 CD Brabant 1653 (Pentatone PTC 5186 895) Benedictus à Sancto J

Een nieuwe CD van het Prisma Trio, met daarop twee heel verschillende werken van twee Franse componisten: het uitbundige Trio à Cordes van Florent Schmitt (1870-1958) en een strijktriobewerking van de ingetogen en ontroerende suite La Muse Ménagère van Darius Milhaud (1892-1972). Violiste Janneke van Prooijen, altiste Elisabeth Smalt en cellist Michiel Weidner vertellen hun verhaal erbij. (foto: Ronald Knapp) 23:03:39 CD La Muse (Cobra 0080) Darius Milhaud: La Muse Ménagère - La Lessive Prisma String Trio 1’13” 23.06 CD La Muse (Cobra 0080) Florent Schmitt: Strijktrio opus 105 - Alerte sans Exagération Prisma String Trio 4’43” CD La Muse (Cobra 0080) Florent Schmitt: Strijktrio opus 105 - À l’allure d’une ronde animée Prisma String Trio 10’07” CD La Muse (Cobra 0080) Darius Milhaud: La Muse Ménagère - La Mienne Prisma String Trio 1’23” CD La Muse (Cobra 0080) Darius Milhaud: La Muse Ménagère - La Cuisine Prisma String Trio 0’48” 23.37 CD This is not a lullaby (TRPTK TTK 0069) John Tavener: Akhmato

Een paar mooie nieuwe CD's vanavond, maar ook, om even heel stil van te worden, een deel uit de schitterende opname die Holland Baroque met o.a. sopraan Barbara Kozielj maakte van Purcell's Dido and Aeneas, voor de podcast van Noorderkerkconcerten, NPO Radio 4 en VPRO Vrije Geluiden. De welbekende psychiater Dirk de Wachter duidt het verdriet van Dido, het verdriet dat onlosmakelijk bij het leven hoort, en vertelt hoe we troost kunnen vinden in de schoonheid van de muziek. 23:03:54 CD Sibelius Symphony No. 2 - King Christian II Jean Sibelius: King Christian II Suite opus 27, III: Sérénade Gothenburg Symphony Orchestra olv Santtu-Matias Rouvali 4’57” 23.10 CD The Boulanger Legacy (TRPTK TTK 0064) Leonard Bernstein: Sonate voor viool en piano (pt 8, 9, 13, 14) Merel Vercammen [viool] & Dina Ivanova [piano] 10’23” 23.15 eigen opname Holland Baroque Henry Purcell: Dido and Aeneas (fragmenten) Holland Baroque olv Tineke en Judith Steenbrink Dido - Barbara Kozielj Belinda - Elisabeth Hetherington, Aeneas - Th

Deze derde uitzending met live-in-de-studio Indiase klassieke muziek zoomt in op een van de instrumenten binnen de Indiase klassieke muziek. De snaarinstrumenten daarbinnen worden ook na eeuwen nog steeds doorontwikkeld. Een van de laatste toevoegingen is de slide-guitar. Die is gebaseerd op een westerse akoestische gitaar, maar door muzikanten uit india aangepast om de Indiase muziek te kunnen spelen. Hamid Reza Behzadian is van oorsprong Iraans, en heeft zich in Nederland toegelegd op dit instrument en op de indiase muziek. In elk van de uitzendingen zal Prewien Pandohi-Mishre zorgen voor een toelichting, en meespelen op hetzij de tanpura (het bekende drone-instrument uit de Indiase traditie), of het harmonium of ook als zanger optreden. Op de tabla horen we Tarang Poddar. 23.04 CD Sibelius Symphony No. 2 - King Christian II Jean Sibelius: King Christian II Suite opus 27, II: Élégie Gothenburg Symphony Orchestra olv Santtu-Matias Rouvali 5’15” 23.10 LIVE MUZIEK Hamid Reza Behzadian [slide-guitar] Prewien

In het tweede deel van de podcast Dido en de noodlottigheid van het bestaan moet Dido, als ze wil kiezen voor de liefde, zich kwetsbaar opstellen. Maar kwetsbaar is wat Dido in de laatste plaats is. Wie is Dido eigenlijk? Dirk de Wachter ziet de opera van Purcell als een geëmancipeerd stuk waarin de kracht van de vrouw naar voren komt. Maar die kracht heeft ook een keerzijde... 23:03:55 CD Edinburgh 1742 (Linn CKD 626) Francesco Barsanti (1690-1775): A collection of Old Scots Tunes (The bush aboon Traquair, Cornriggs are bonnie) Ensemble Marsyas olv Peter Whelan 3’01” 23.08 CD Edinburgh 1742 (Linn CKD 626) Francesco Barsanti (1690-1775): Concerto Grosso in D, opus 3 nr 9 (I, III, IV) Ensemble Marsyas olv Peter Whelan 4’58” 23.15 eigen opname Holland Baroque Henry Purcell: Dido and Aeneas (fragmenten) Holland Baroque olv Tineke en Judith Steenbrink Dido - Barbara Kozielj Belinda - Elisabeth Hetherington, Aeneas - Thomas Oliemans Second Woman - Elsbeth Gerritsen Tenor - William Knight 18’50” 23.40 CD

In de driedelige podcast 'Dido en de noodlottigheid van het bestaan‘ wordt de opera Dido & Aeneas van Henry Purcell verteld en gezongen vanuit het drama van koningin Dido. Een 17e-eeuws drama dat voor de Vlaamse psychiater Dirk de Wachter nog altijd actueel is. Dagelijks ziet hij de problemen van Dido terug in zijn praktijk. De Wachter vertelt over de onvermijdelijkheid van het lot en de noodzaak dat te aanvaarden. Door de muziek wordt zoals de Wachter het zegt: "De onmogelijkheid getroost door de schoonheid”. foto (c) Leen Wouters 23.04 CD Virtuoso Dances (Evil Penguin Classics EPRC 0037) Igo Stravinsky: Divertimento - I Sinfonia Linus Roth [viool]; José Gallardo [piano] 6’53” CD Virtuoso Dances (Evil Penguin Classics EPRC 0037) Igo Stravinsky: Divertimento - IV Pas de deux - Variatie Linus Roth [viool]; José Gallardo [piano] 1’04” CD Virtuoso Dances (Evil Penguin Classics EPRC 0037) Igo Stravinsky: Divertimento - V Pas de deux - Coda Linus Roth [viool]; José Gallardo [piano] 2’26” 23.18 eigen opname Hol

Tweede deel uit het magistrale Environments van de Nederlandse componist Peter Adriaansz, door het Ensemble Klang. Het filosofisch (en tegelijk muzikaal-technisch) concept dat ten grondslag ligt aan dit tweede deel is circulariteit. De tekst die in dit deel te horen is bestaat uit een radio-opname van de beat-filosoof Alan Watts, uit de jaren '70. Vandaar de titel van dit tweede deel: Watts. 23.04 CD Virtuoso Dances (Evil Penguin Classics EPRC 0037) Igo Stravinsky: Divertimento - III Scherzo Linus Roth [viool]; José Gallardo [piano] 3’15” 23.09 CD Tale of a City (eigen uitgave z.nr.) Marlies du Mosch: City Lights Marlies du Mosch [piano] 3’46” CD Tale of a City (eigen uitgave z.nr.) Marlies du Mosch: Cigales Marlies du Mosch [piano] 2’21” CD Tale of a City (eigen uitgave z.nr.) Marlies du Mosch: Rayons de soleil Marlies du Mosch [piano] 4’05” 23.20 CD Environments (Ensemble Klang EKR11) Peter Adriaansz: Watts (uit Environments) Ensemble Klang 27’43”

Componist Peter Adriaansz schreef het imposante driedelige 'Environments' voor Ensemble Klang. Het werk verscheen onlangs op cd. Een uitvoerig interview (elders op deze website) en in drie afleveringen het hele werk in de uitzendingen van 11, 17 en 24 april 2021. 23:04 CD Johann Sebastian Bach Sonatas and Partitas for Violin Solo (Challenge CC72864) Johann Sebastian Bach: Sonate nr 1 voor viool solo in g-klein BWV 1001, Presto Bob van der Ent [viool] 3’42” CD Johann Sebastian Bach Sonatas and Partitas for Violin Solo (Challenge CC72864) Johann Sebastian Bach: Sonate nr 2 voor viool solo in a-klein BWV 1003, Grave Bob van der Ent [viool] 4’22” 23.14 CD Time (Deutsche Grammophon) Jacob Mühlrad: Anim Zemirot Zweeds Radiokoor 7’17” 23.23 CD Environments (Ensemble Klang z.nr.) Peter Adriaansz: Mono (uit Environments) Ensemble Klang 22’47” 23.53 CD Music for Quiet Moments 35 (eigen uitgave z.nr.) Music for Quiet Moments 35 - Drifting Gently (Chattanooga 27 feb 2006) Robert Fripp [gitaar] 7’00”

Indiase klassieke muziek in Vrije Geluiden. Prewien Pandohi-Mishre (harmonium, zang) en Tarang Poddar spelen live in de studio van Radio 4, en geven een toelichting op de tabla, het instrument dat aan de basis staat van de ritmische tradities binnen de Indiase muziek. Tarang Poddar is een tablaspeler uit India die speciaal voor zijn master in indiase percussie naar Rotterdam is gekomen vanwege de smeltkroes van muzikale stijlen. Prewien Pandohi-Mishre studeerde al eerder af aan dezelfde opleiding, is gespecialiseerd in Indiase zang en treedt vaak op als ambassadeur van de Indiase muziek. 23:04 CD Johann Sebastian Bach Sonatas and Partitas for Violin Solo (Challenge CC72864) Johann Sebastian Bach: Sonate nr 2 voor viool solo in a-klein BWV 1003, Allegro Bob van der Ent [viool] 6’04” 23.12 Tarang Poddar (tabla) Prewien Pandohi-Mishre (harmonium, zang) LIVE improvisaties en traditionals 23.50 CD 20Perception (Universal Deutsche Grammophon 00602435710662) Rui Massena: 70 percent / Reflections Rui Massena 6’22”

Zou je anders met pasen naar de meubelboulevard? Zit niet langer in óver die makkelijke stoel, maar ga er gewoon lekker in zitten, en vooral: ga er eens lekker voor zitten, voor een uurtje nieuwe releases uit het altijd weer verrassende aanbod dat al die weergaloos goeie musici ons bereiden. 23:04:25 CD Telemann Polonoise (Pentatone PTC 5186 878) Georg Philipp Telemann: Polonié TWV45 Holland Baroque; Aisslinn Nosky [viool] 3’09” 23.11 CD Songs for murdered sisters (Pentatone PTC 5186270) Jake Heggie: Songs for murdered sisters (keuze) nr 3 en 4 en 5 Joshua Hopkins [bariton] & Jake Heggie [piano] 11’15” 23.24 CD Works for Solo Cello (Ondine ODE 1381-2) Poul Ruders: Bravourstudien, L’Homme Armé Variations voor cello solo Wilhelmina Smith [cello] 7’02” 23.33 CD Anástasis (Saphrane S62620) trad.: Rise Katerina Papadopoulou [zang]; Anastatica 6’27” CD Anástasis (Saphrane S62620) trad.: Thracian Table Song Katerina Papadopoulou [zang]; Anastatica 4’13” 23.46 eigen opname VPRO Joost Lijbaart: Dreamtime Jo

Live muziek in Vrije Geluiden vanavond. Ilyas Nadjafi is een Perzische zanger, in 2017 afgestudeerd aan Codarts, het Rotterdams conservatorium, waar hij zich specialiseerde in Dhrupad-zang. Dhrupad is het oudste genre binnen de Noord-Indiase klassieke muziek. Ilyas Nadjafi wordt live begeleid door tabla-speler Tarang Poddar, en hij wordt terzijde gestaan door Prewien Pandohi-Mishre, die de muziek zal toelichten en ook samen met Ilyas een voorbeeld zal geven van de manier waarop in een duet geïmproviseerd wordt, of beter gezegd: gecomponeerd-in-het-moment.

De 18e eeuwse Cubaanse componist Esteban Salas y Castro werd geboren op kerstdag 1725, en overleed op de 14e verjaardag van de Franse Revolutie, 14 juli 1803. Hij had de leiding over de muziek in de kathedraal van Santiago de Cuba, studeerde rechten en theologie, werd op zijn 65e priester, en schreef zijn zwanenzang, een kerstlied, in 1801. Esteban componeerde louter religieuze muziek, vooral vocaal, in een onberispelijke laat-barokke stijl. Invloeden van de Franse en Italiaanse muziek uit die tijd hoor je zeker, maar tegelijk heeft zijn werk een duidelijk herkenbare Latijns-Amerikaanse component. Hoor je iets van zijn Spaans-Afrikaanse afkomst In zijn Passio Domini Nostri Jesu Christi, dat begint met muziek voor Palmpasen? 23:04:47 CD Palestrina vol. 8 (CORO COR 16175) Giovanni Pierluigi da Palestrina: Accepit Jesus Calicem (Jezus nam de beker) The Sixteen olv Harry Christophers 4’21” 23.10 CD 18 Sonatas for harpsichord (Fleur de Lys FL 2 3041) Domenico Scarlatti: Sonate in b-klein K.87 Luc Beauséjour [k

Bijna zijn hele leven werkte hij in dienst van de kerk: Giovanni Pierluigi uit Palestrina. De 16e eeuwse componist schreef verbluffende muziek voor alle kerkelijke gelegenheden. Op de Doorgeef-CD-Van-De-Week muziek van deze Renaissance-componist die te maken heeft met de Goede Week, het Laatste Avondmaal, en het Paasfeest in de christelijke traditie. Buiten die traditie ontstaan maar ook te beleven in ons land: Nowruz, het internationale voorjaarsfestival dat ontstaan is in Centraal Azië en dat tegenwoordig overal ter wereld het voorjaar inluidt. Inclusief prachtige muziek van het Paliz Ensemble. 23:05:09 CD Palestrina vol. 8 (CORO COR 16175) Giovanni Pierluigi da Palestrina: Caro mea vere est cibus (Mijn vlees is u werkelijk voedsel) The Sixteen olv Harry Christophers 5’39” 23.14 CD Exit Ego (Eggy D Music z.nr.) Egbert Derix: Exit Ego Egbert Derix [piano] 2’29” CD Exit Ego (Eggy D Music z.nr.) Egbert Derix: Dieppe Egbert Derix [piano] 4’05” 23.22 Een paar tracks van de nieuwe dubbel-CD van pianist Eg

Componist Brechtje van Dijk is een van de leden van een onlangs opgerichte werkgroep (van componistenvereniging Nieuw Geneco) die de nieuwe muziek in ons land diverser en inclusiever wil gaan maken. Brechtje vertelt in deze uitzending over hun eerste project: het in kaart brengen van de muzikale inspiratiebronnen van de in Nederland werkzame componisten. De resultaten van het onderzoek, waar al honderd componisten aan hebben meegewerkt, wordt gepresenteerd in ‘De Boom van Muzikale invloeden’: een grafisch kunstwerk van Mees Joachim en een website, waarop ruimte komt voor debat. 23:05:03 CD J L Dussek Messe solemnelle (AAM011) Jan Ladislav Dussek: Sanctus - Agnus Dei Academy of Ancient Music olv Richard Egarr 4’11” 23.11 CD Ghost Coast Choir (Exopac Recordings) Thorben Seierø Jensen & Gustav Rasmussen: Soldier Ghost Coast Choir & Ensemble Edge 5’42” 23.18 CD Drukqs (Warp Records WARPCD92) Aphex Twin: Strotha Tynhe Aphex Twin 2’12” CD Sticklip (eigen uitgave z.nr.) Bec Plexus: Think out loud Bec Plexus 4

Eerst maar eens een paar fijne nieuwe CD's in de spelers, en dan: een duik in de wonderlijke klankwereld van de Canadese componiste Nicole Lizée, die haar publiek weet te betoveren met nieuwe muziek waarin een bonte mix van invloeden terug te horen is - van MTV-clips, Hitchcock- en Kubrick-films, psychedelica uit de jaren '60 en het twintigste eeuws modernisme. 23.04 CD J L Dussek Messe solemnelle (AAM011) Jan Ladislav Dussek: Kyrie I Academy of Ancient Music olv Richard Egarr 4’27” 23.11 CD Mon Ami, Mon Amour (Pentatone PTC 5186 816) Lili Boulanger: Deux pièces pour violon et piano [arr. Matt Haimovitz] Matt Haimovitz [cello]; Mari Kodama [piano] 4’40” 23.16 CD Road to the Sun (Metheny Group Productions) Arvo Pärt: Für Alina (arrangement van Pat Metheny voor 42-snarige gitaar) Pat Mètheny [gitaar] 8’31” 23.22 eigen opname musici (https://soundcloud.com/user-71908292) Nicole Lizée - Another Living Soul Kronos Quartet (uit kronosquartet.org/fifty-for-the-future) 8’10” 23.38 eigen opname componist (htt

Saxofonist Tom Sanderman en componist Remy Alexander vonden dat het tijd was om in een vrolijke, ongebonden podcast eens écht diep in de moderne muziek te duiken. Ze vragen componisten, musici, journalisten, liefhebbers, programmeurs, kenners en (niet-)specialisten om met hun favoriete nieuwe muziek langs te komen en je de oren warm te kletsen over wat daar nou zo mooi aan is, die moderne muziek. In deze uitzending leggen ze nog eens haarfijn uit waarom deze podcast er móet zijn. 23.04 Eigen opname musici Remy Alexander: Drifting Tom Sanderman [sax] & Rianne Wilbers [sopraan] 5’52” 23.15 CD Music by Hans Henkemans (Donemus) Hans Henkemans: Concert voor altviool en orkest (deel n.t.b.) Isabelle van Keulen & Radio Filharmonisch Orkest olv Gunther Schuller ca. 8’00 23.35 CD Troubling for sugar (NMClassics) Louis Andriessen: Hout Rosa Ensemble (of liever Bang on a Can?) 10’32” 23.45 CD La fille et le saxophone (Etcetera) Celia Swart: Les secrets de l’air Femke Steketee [sax] & Tobias Borsboom [piano] 6’59”

Componist Gerard Beljon maakte samen met sopraan Rianne Wilbers een indrukwekkend De Profundis voor sopraan en klanksporen (in de computer bewerkte geluiden). In deze uitzending lichten ze samen toe hoe de ontwikkeling liep van het eerdere Lament (voor strijktrio en klanksporen) naar dit nieuwe werk, steeds rond het thema van oorlog en geweld, ellende, eenzaamheid, en op de vlucht moeten. 23.04 CD Voyage (eigen uitgave z.nr.) Maurice Horsthuis: Voyage dans le palais Prisma String Trio 2’37” 23.07 CD Voyage (eigen uitgave z.nr.) Dick van der Harst (1959): ‘t Is stille Prisma String Trio 4’14” 23.13 digitaal Donemus DCV 312 Gerard Beljon: Lament Prisma String Trio 9’09” 23.35 eigen opname componist Gerard Beljon & Rianne Wilbers: De Profundis Gerard Beljon & Rianne Wilbers [sopraan] 8’02” 23.45 CD La Mode (Tomoko 0005) Yannis Kyriakides: La Mode - Dress Code Tomoko Mukaiyama [piano] 13’05”

Hebben we het over de Fantasie in f, dan kan het bijna niet anders of het gaat over het welbekende stuk voor piano vierhandig van Franz Schubert. Een van de meest gespeelde quatre-mains-stukken uit de muziekgeschiedenis - en dat is begrijpelijk en terecht. De melodie, de thema's, de variaties en de fantasievolle verdeling over de vier handen, het is onvergelijkelijk mooi. Voor Vrije Geluiden Sessies werd een opname gemaakt in het Beauforthuis in Austerlitz van Pianoduo Scholtes & Janssens. Vanmiddag te zien geweest op NPO 2 Extra, en vanavond nagenieten via de radio. Met interview. Maar ook: een verrassende nieuwe singel van violiste Merel Vercammen, een track van de indrukwekkende nieuwe CD van pianiste Tomoko Mukaiyama, en een keuze uit de Songs for Murdered Sisters van Jake Heggie, op tekst van Margaret Atwood. 23.04 CD Le Grand Tango (TRPTK z.nr.) Astor Piazzolla: Le Grand Tango Merel Vercammen [viool] & Dina Ivanova [piano] 9’19” 23.16 eigen opname VPRO Franz Schubert: Fantasie in f-klein D.940 Pianod

Ook met zoveel plezier naar de Filmmuziek Top 50 geluisterd? Vanavond in Vrije Geluiden een klein moment van bezinning. Een kolossale filmindustrie (met de bijbehorende filmmuziek-wereld) vinden we in India: Bollywood. Daar worden al vele tientallen jaren talloze films gemaakt, van documentaires tot romantische komedies, en van serieuze avonturenfilms tot musicals. De muziek die er bij hoort, grijpt bijna altijd terug op de klassieke Indiase roots: raga's, aangepast voor gebruik in de film. Een voorbeeldje hoor je vanavond. En dan: filmmuziek die dat eigenlijk helemaal niet ís (of was, zo je wilt). Van Bartók, Ligeti en Marshall. Wel in de film terechtgekomen, maar daar oorspronkelijk helemaal niet voor bedoeld... Aan het slot van het programma een keuze uit de Songs for Murdered Sisters van Jake Heggie, op tekst van Margaret Atwood. 23.04 CD STRAVINSKY Apollon Musagète + BARTÓK (Deutsche Grammophon 463 640-2) Bela Bartók: Music for strings, percussion and celesta Sz 106, III Adagio Berliner Philharmoniker